Tuesday, January 27, 2009

Goem ... a text on Goa in Konkani

Thanks to Isidore Dantas for doing a
useful job in translating this text. If you want to practise your
Konkani, and find some words difficult to follow, you'll get the clues
here: http://en.wikipedia.org/wiki/Goa

Marathi: गोवा / Konkani: गोंय)

Vattharachea akara nodren, Delhi uprant, Goem Bharotacho soglea von
dusro lhan (1987 vorsa ghottok raj mell'llea uprant) prant.
Lokvostechea nodren Sikkim, Mizoram ani Arunachal Prodex pranta uprant
to chovto urta. Bharotachea ostompt kinarer tachem thikann asa zo
Konkonn vibhagant aspavta. Ut'tore vatten Mharaxttr prantachi, tor
udent ani dokxinn vatten Kornattok prantachi bhonvtonn lagta. Ostompte
vatter Orbi doria urta. Prantachi rajdhani Ponnji asun Vasco da Gama
(Vasco) hem tichem vhoddlem xar. Sogleant dusrem vhoddlem xar Moddganv
jem itihasik toxem Purtugez sounskrutaiechem xar zavn asa. Purtugez
vepareanim, Goeant 15vea xekddeant paim dovorlo ani taka bollkailem.
Purtugezancho ho pordexi zago (gondhollan vosnnuk mhonnttlolo) 450
vorsam aslo, zo Bharotant 1961 vorsa tabeant ghetlo.

Lakhanim, porki toxech dexi bhonvddekar, dor vorsa, ontoraxttrik fank
zoddlolea vellank bhett dinvk ietat. Evropachea bhonvddekarank heo
vello, famad suttiecheo zago zalolo asa.

Vellam xivai Goem ontoraxttrik vastuxilpxastrachea daizak lagun
nanvlovkik zalam zantunt Bom Jezuchea Basilikecho aspav asa. Ostompte
ghanttachea avatthak lagun Goeant girest rukhavoll ani prannjivit
disun ieta.Hem vegllench jivxastr pollovpak lok anvddeta.

Sobit vellank lagun Goem famad zalam:

Purtugez vosnnukvadeanim, Goa nanv Evropi bhasanim bhitor kaddlem punn
tacho oromb ozun nivoll zanvk na. Mhabharot, hi Bharoti virkotha,
Goeank 'Goparashtra' vo 'Govarashtra ' mhonn ul'lekh korta zacho orth
'gorvancho zomo'. Purvilea Sonskrut bhaxentlea borovpanim 'Gopakapuri'
vo 'Gopakapattan' vapuddlolem melltta. Him nanvam her povitr Hindu
borovpant Harivansa ani Skanda hantunt zhollkotat. Xevttachea
borovpant, Gomanchal mhonn Goeank vollkhotat. Gove, Govapuri,
Gopakpattan ani Gomant him nanvam, hea zageak dilolim her nanvam jim
Purannant ani her borovpanim kantoilolim sampoddttat. Goeank, 'Aprant'
mhonnui vollkhotat.

Purtugez vastuxilpkole xastrachem ek udharonn – ek Pornea Goenchem kopel

Goeank ek lambdik itihas asa zo isvichea adlea tisrea xekddeant
fattlean veta jen'na to Mauria rajeacho ek bhag aslo. Don hozar vorsam
adim Kolhapur (Mharaxttr) hache Satavahanas hannem tacher raj
choloilem.Uprant Badamichea Chalukia kodden 580 tem 750 poriant tabo
gelo. Fattofatt thodde xekdde Silhares, Kadamb ani Kalyani Chalukia
(Dek'kancho raza) hannim Goencher raj choloilem.

1312 vorsa Delhichea Sultananim Goencher raj choloilem.Punn tea
rajeacho hea zageacher tabo oskot aslolean tankam Vijoinograchea
Harihar I hankam xeronn zavchem poddlem. Vijoinograchea somrattan
uprant xembor vorsam Goencher xek choloilo. 1469 vorsa Gulbargachea
Bahmani sultananim Goem bochkailem. Ho vonx konsoll'llea uprant
Bijapurchea Adil Shahchea tabeant ho zago ailo ani tannim Velha Goa
palvi rajdhani keli.

1498 vorsa Vasco da Gama-n, Kerollchea Kozhikode hanga doria margan
pavl dovorlem.Uprant to Pornea Goeant pavlo.Vosnnuk sthapunk
Purtugalachi mokh asli. Hea vorvim Evropi sot'te koddlean mosaleacho
vepara voir kobzo korunk pavle. Ottoman Turkanim paromporik marg bond
kelolean hem korunk sompem zalem. Uprant 1510 vorsa, Purtugez novsena
odhikari Afonso de Albuquerque hannim xek cholovpi rajeank ganvchea
somratt Thimayachea mozotin haroile. Hea vorvim tannim kaiom rabito,
Velha Goa vo Pornea Goeant sthaplo. Purtugezank dusrea rajeacho
bollixtt zago naka aslo punn ek vosnnuk, toxench navik boll zai aslem.

Inkizisanvank (1510 tem 1812) lagun ganvkarank, misionaranim bollan
Kristanv kele. Hem korpak tannim tanchi zomin, kitab vo zage zopt
korpache khastichi bhirant dakhovn, dhomki divpacho upeog kelo. Zaite
Hindu Kristanv zale punn tannim aplem daiz sambhall'llem. Inkizisanv
ani sotavnne koddlean kus marunk hozaranim Goeantlean poll kaddli ani
sezarchea Kornattokantlea Mungllur, Karvar ganvanim vochun ravle.16vea
xekddeant Evropi boll Bharotant pavtoch, Purtugez aspotik Brittix ani
Dutch hannim revaddo ghatlo. Bharoti-Purtugez zage ostompte kinarer
thoddech urle zantunt Goencho vhodd aspav aslo.

18vea xekddeant ek athvich ghoddni ghoddli jika Pinttochem 1787
vorsantlem bondd mhonn vollkhotat. Hachi sfurti French bondda koddlean
aili. Purtugezachea xekacher hem poilem moniskulliechem bondd.Goem
tachi mhotvachi sompoti zali ani taka Lisbonak melltat teoch nagrik
sovloti divpant aileo. Purtugezanim aplea nagrikank, ganvchea bailam
kodde kazar zavpak ani Goeant ravpak umed dakhoili. Punn khoreponnant
ganvkarank (donui Kristanv ani Hindu) te unneponant lekhtale. Hea
ekvottachea bhurgea-ballank 'mestis' hankam Purtugez boreponn
dakhoitale. Uprant ek sonsod rochli ji raza kodden nitt sompork
sartali. 1843 vorsa, rajdhani Velha Goa thavn Ponnje vheli. Modlea
18vea xekddeant, vapuddlolo zago vaddovn atam aslolea Goenchea
vatthara itlo zalo.

Bharotak 1947 vorsa Brittixam koddlean svotontrai mellttoch, Purtugal
hea zageacho tabo soddpak kobul naslo. Ekvottit Raxttranche Sorv
Sobhent modesti koruna atm- nirnnoi ghevpak suchoilem. Xevttim 1961
vorsa Bharoti 40,000 bollache fovjen ghuri ghatli.26 horanchi thoddi
lottafett zalea uprant Goem, Damanv ani Diu( Udent Mharaxttrant urta)
hankam Kendra khala Songh Prodex kelo. Ekvottit Raxttranchea Surokxa
somiten he ghurie add dox divpi tharav manddlo zo Soviet Songhan
nakarlo. Uprant zaitea raxttranim hem akromonn svikarlem ani
Portugalan 1974 vorsantlea tanchea Carnation Bondda uprant tem mandun
ghetlem. 1987 vorsachea Setembrache 30 tarker, he Songh Prodex
vibhagun Goeank Bhartacho 25vo prant kelo ani Damanv ani Diu Songh
Prodex ravle.

Bhugol ani Hovaman

Goenchea vattharacho akar 3702 chovkott kilometr (1430 moil) 14°
53'54" ut'tor ani 15° 40' ut'tor okxanx tor 73° 40'33" ani 74 °20'13"
rekhxanx urta. Choddso Goencho bhag Konknnantli doriadeg ji ostompt
ghanttant pavta ani Dek'kan soddeak kuxin korta. Sogleam von unch
tenkxi Sonsogor zavn ji 1167 metr unchaier asa. Goeank 101 kilometr
doriadeg asa. Goencheo mukhel nodi Mandovi, Zuari, Terekhol, Chapora
ani Betul. Murganv bondr Zuarichea tonddar urta jem Dokxinn Asientlem
ek boreantlem borem soimbik bondr. Zuari ani Mandovi nodi Goenchea
jivitacheo zhori zavn asat ani aplea nhoim-a vorvim 69 ttoke bhugolik
vatthar udkan vhanvoitat. Goenchea nodincho marg 253 kilometr (157
moil) asa. Goeant tinxim purvilim tollim asat jim Kadamba vonxachea
kallar bandlolim. Toxench xembor odhik voizuki zhori asat.

Goenche matiechem pangrum chireanchem zavn asa ani tem tambddea
rongachem lokhnnachea oxides hantunt girest asa. Fuddem, bhitorlea
bhagant nodichea degancher mati mou ani moliechi ani ti khonniz
toxench kalli matien girest asa ji jitrop rovpak bori. Bharotachea
up-khonddantlea purvilea kallachim khoddpam Molem ani Anmod Goenchea
ani Kornattok prantanchea ximer distat. Tankam Trondjemetic Gneiss
mhonnttat ani tim Rubidium isotope hanchea pormonnem 3600 milianv
vorsam adlim. Hancho ek nomuno Goem Videapitthan prodorxonnak dovorla.

Goem, uxnnea prodesant urta ani Orbi doria lagsor aslolean vorsacho
chodd kallak gorom ani domott hovaman asta. Mai mhoino sogleam von
gorom ani ken'na gormi 35°C (95° F) vochun domott asta. Pavs Junhachea
poilea atthvoddeant pavs ieta ani gormi thonddaita.Choddso Goencho
vorsuki pavs, pavsallea udexim melltta ani Setembr xevott poriant
poddtta.

Modlea Dezembr tem Febrer porian, Goeank ek thondd mosom asta. Hea
mhoineanim thondd rati asun 20 °C (65° F) ani gorom dis thoddem domott
asun 29° C (84° F). Bhitorlea bhagant dongrache unchaiek lagun rati
chodd thondd astat.

Goenche taluke

Utt'or Goenche taluke zambhllea rongan dakhoileat ani Dokxinn Goenche
taluke sontrea rongan dakhoileat.

Goencho prant don jil'leanim vibhagla: Ut'tor Goem ani Dokxinn Goem.
Ut'tor Goenchi mukhel kocheri Ponnje urta ani Dokxinn Goenchi mukhel
kocheri Moddganv urta.Dor eka jil'leak Zil'lo Odhikari asa zaka Bharot
sorkar nemta. He jil'le 11 talukeanim vibhaglole asat. Ut'tor Goenche
taluke Bardez, Divcholi, Peddnem, Fonddem, Sattari ani Tisvaddi.
Dokxinn Goenche taluke Kannkonn, Murganv, Kepem, Saxtti ani Sangem.

Bharotache Sonsodent Goeank dor jil'leak ek, oxeo don Loksobhecheo
boska asat. Raj sobhek ek boska asa.

Rukhavoll ani Prannjivit

Bharotantlem sogleam von borem pacharlolem Suknnea Obhoiaronnio Salim
Ali Bird Sanctuary zavn asa.

Ranacho vatthar 1424 kilometr asa zo sorkari malkecho asa.Him ranam
choddxim bhitorlea bhagant udentik urtat. Ostompte ghantt zo udent
Goencho chodd bhag zavn asa to jivxastr pollovpacho bhag mhonn
ontoraxttrik maniotai mell'llea. National Geographic Magazine hachea
Febrer 1999 ankant, Goeank tachea uxnnetaiechea girest jivxastrak
lagun Amazon ani Congo nodinchea bhagank sor kelam.

Ran utpadonant, konddeancheo mani, Morattha sali, chillar sali, ani
bhirondd aspavtat. Unchaieche zage soddlear madd veta thoim
distat.Jitropant sail, sal ani ambe distat. Follam modem ponnos, ambe,
ann'nnos ani kalli maina hancho aspav asa.

Kole, randukor ani bhonvtelim suknnim rananim distat. Suknnea modem
kirkire, maina ani kir sampoddtat.Vegllea toranchem nustem zoxem
kul'leo, vagio, sungttam,

gorma, kalvam ani sangttam gorailolem dista. Goeant sorpanchi lokvosti
chodd asa ji hundracher tabo dovorta. Goeant zaitinch raxttrik udheana
asat zoxe porim Salim Ali Bird Sanctuary.Her prannjivitachim
obhoiaronniachim nanvam oxim: Bondla Wild Life Sanctuary, Molem Wild
Life Sanctuary, Cotigao Wild Life Sanctuary, Madei Wild Life
Sanctuary, Netravali Wild Life Sanctuary, Mahaveer Wild Life
Sanctuary. Salim Ali Bird Sanctuary Choddnechea zunvear urta.

Goencho 33 ttoke bhugolik bhag (1224.38 kilometr) sorkarachea tabeant
asa, zantlo 62 ttoke prannjivitachea obhoiaronnio ani udheana khatir
Rakhun Dovorlolo asa. Jen'na zaitoch bhag khasgi rana khal asa ani
chodd zago kazu, ambe, madd,adi lagvoddi khatir asa, ten'na ran ani
zhaddancho zago 56.6 ttoke bhugolik zago aspavta.
[edit]

Kull Ghorchem Utpadon (GDP)

Bharotacho girest prant Goem zavn asa ani tachem GDP akhea desa von
oddez pavtti vhodd ani tachi vadd soddsoddit asun 8.23 ttoke zavn asa.

Ud'deg dhondo

Doriadege pasun poixile zage khonniz ani minank lagun girest asat. Min
soglean von dusro vhodd ud'deg. Minant lokhonndd, bauxite, manganese,
chikott mati, chunacheo khoddi ani kupador aspavtat. Chear doxokam
krixik chodd mhotv dinvk na punn tem zaitea lokak rozgar dita. Mukhel
pik bhat tea uprant supari, kazu ani narl. Nustemari cheallis hozar
lokank rozgar dita.Odhikrut sutram pormonnem hea bhagant chodd mhotv
dilolem disna ani pagoilolem nustem unnem zalam zachem karonn
paromporik nustemari voilean iontrachea bottinim nustemarin vollon
ghetlam.

Modhiom vorgache udegant kittnaxok, sarem,ttaior, ttub, zotim, moche,
vhanno, rosaionn, gonvam utpadon, tikhem, follam ani nustem dhobeanim
bhorop, kazu bio,lugott ani soreachem utpadon dista.. Goem, tachea
unnea molak lagun soreak famad zalam karonn soreacher kor khub unno
asa. Anik ek duddu ievpachem karonn mhonnche pordesant nokri korpi
nagrik je aple duddu tanchea kuttumbhak patthoitat. Zuari ud'degachi
vorsavollichi ienavoll 36,302 krutt rupia tor Sesa Goa chi ienavoll
17,265 krutt rupia (2005 vorsachi) asli. Dogaincheo mukhel karbhari
kocheri Goeant asat.
[edit]

Seva

Poriotton, Goencho mull ud'deg ani to doriadeger chodd urta ani
bhitorlea bhaganim unnem zait veta. 2004 vorsa don kotthi
bhonvddekaranim Goeank bhett dili. Hantle chear lakh lok pordexi
asle.Hachim sabar karonna asat: Poilem, hea vattharachem itihasik
sudharop jea vorvim porkeam xim soirigot. Dusrem, chodd (35 ttoke)
Katolk lokvosti.Hem sounskrutechem daiz Portugez vosnnukvada pasun
Bharoti her bhagam poros Evropi vo Amerikek lagim korta. Goenchi
sounskruti Kristi, Hindu ani Islamancho mell zavn asa.

Goenchem jevonn Portugal, ostompt Bharot ani Orbi hancho mell zavn asa
(ani poriotton mosomant Kaxmiri).Goem Bharotantli ekmev vegllich suvat
zoim tujean eka hottelant vochun (nustem ani kombie masa viret) donui
gaicheam ani dukrachem mas jem thoddem tiksannechem asta, toxench
beer,dakancho soro ani her soro ugteponni chakum ieta..

Hea khaxelponank lagun ani Goenchi orthikai Bhartantli chodd fulti
aspachea sotak lagun, Goeank ek oddenanv favo zalam. Tem mhollear
"Novea lokak Bharot". Bhartachea dusrea bhaganim khompivadde ani her
prosn zhollkotat te chodd promannant hanga disonant.
[edit]

Ieradari

Goenchi mukhel ieradari khasgiponni choloileo bosi jeo xar ani ganvank
zoddttat.Goem sorkaran choloileleo dhoveo ani nillea-tambddea
pott'ttiancheo bosi Kadamba Transport Corporation mukhel margar (zoxem
Ponnji-Moddganv) dhanvtat ani thoddea poixilea ani talukeacheam mukhel
zageanim vetat.Vhoddlea xaranim zoxem Ponnji, Moddganv xaram modem
bhonvloleo bosi nagrikanchi seva kortat.Bhovxik ieradari titli
suddsuddit na ani choddxeo bosi sanje uprant dhanvpacheo bond zatat.

Goenkar chodd korun duchaki dhanvtereanche aple ieradaricher patietat.
Goeant don raxttr marg dhanvtat, Bharoti ostompt kinaren koddlean Goem
tem Mumboi udente vatten ani Mungllur dokxinn vatten. Goenche modlean
vetolo NH-4A, udentek Ponnje ani Belganvank zoddtta. NH-17A Murganv
bondr tem Kutthale zoddtta ani novo NH-

17B toiar zatoch, chear lenicho mhamarg Murganv bondrak thavn NH17 eka
vegllea zagear Verna mellttolo zo Daboli vimantolla koddlean vetolo.
Goeant 224 kilometr raxttrmarg ani 815 kilometr zillo marg asat.

Bhaddeache ieradarint mittor nasloleo tteksi asat ani kheddeganvanim
rikxa. Ek athvich ieradari mhonnche hollduveo-kallio duchaki
mottorsaikoli tteksi zachea cholovpeank pilots mhonn pachartat. Hea
dhanvtereank fattlean ek boska asta t ani bhaddem adinch tharaitat vo
uprant ghetat.Goenchea thoddea zageancher nhoim/nodi upunk feribotti
asat jeo Nhoi Ieradari choloita. Goeank don relimarg asat- ek South
Western Railwayn choloilolo zo vosnnuke kallar bandlolo ani zo Vasco
ani Hubli zoddtta ani Moddganvchean pas zata. Adli hi mittor gauge
atam rundailea. 1990 vorsa bandlolo Konkonn relimarg doriadege
koddchean samantor cholta ani Mumboi tem Malabar kinarek zoddtta.

Goenchem ekmev vimantoll- Dabolim vimantoll, loskori vimantoll asa
zorui nagrik uddpank porvangi diloli asa.Loskori kama khatir mollam
vapuddnant ten'na nagrik upeogak to vapddum ieta. Hea niamit uddpam
xivai, hem vimantoll bhaddeachim uddpam hatalltta. Murganv hem
lagsorlem bondr jem min, petrol, kollso ani ontoraxttrik mhal
hatalltta. Choddxeo bhair dhaddpacheo vostu ganvtti astat. Ponnje- jem
Mandovi nodichea kinarer urta tem ek dhakttem bondr jem adim 1990
vorsa porian Goem ani Mumboi bhitor poinnareanchi vahatuk
hatallttalem.
[edit]

Loksonkhiaxastr

Goenchea ganvkarank Inglixin Goan mhonnttat, Konknnint Goenkar
mhonnttat, Purtugezin Goes (dadlo) ani Goesa (bail) ani Moratthint
Govekar mhonnttat.

Goenchi lokvosti 1.3444 krutt ravpeanchi jea vorvim tem chovtem
dhakttem raj (Mizoram ani Arunachal Prodexa uprant). Tachea
lokvostechi vaddh 14.9 ttoke dor vorsak zata. Dor chovkott kilometra
fattlean.313 lok ravtat. 49.77 ttoke lok ganvani ravtat. Hozaram
dadleam modem 960 bailo. Goenchi sakxarta 82.32 ttoke zantunt dadle
88.88 ani bailo 75.51. Hindu (65%), Katolk (30%) ani Islam he Goenche
tin mukhel dhorm. Goeant 1498 vorsa thavn Evropi vosnnukvada sangta
Romi Katolkponn pavlem jen'na Vasco da Gaman Malabar doriadeger pavl
dovorlem. Inkizisanva vellar Purtugezam khala Hindunk bollan dhorm
bodlunk lailo Hem nakarlolea zaitea Hinduvank paromporik rivaz
choloitat mhonn koid kele.Goenchim mukhel xaram Moddganv, Murganv
Ponnji ani Mhapxem zavn asat. Nimnnea chear xarank zoddttolea zageank
ganv koxe vollkhotat.

Purtugez raj somptoch, mukhel uloiloli bhas Konknni ani sahitek,
xikxonnank Inglix

vapuddtat.Goenchi bhas ek vadacho vixoi zoim don gottam Konknnivadi
ani Moratthivadi modem ek chollvoll 1985-87 vorsa zali. Chodd lok
(Hindu, Kristanv ani Musolman) maibhas Konknni khatir zhogoddle.
Chollvolle uprant 1987 vorsa eke manddnen Konknni bhaxek odhikrut
bhaxecho dorzo dilo.Don pongddachea zhogddeank lagun hi bhas chalik
launk zomlem na. Xiklolea lokanche purvile Purtugez bhaxek mar boslo
ani ti thodde lok ghorant uloitat ani bhou thoddim pustokam

tantuntlean porgott zaleant. Inglix bhas sovloti ani somajik halchalik
upkartoli bhas chodd lokak somzota. Hindi, Bharotachi raxttrik bhas hi
uloiloi dusri bhas.Poilim chodd lok Goeam Konknni uloitalo punn atam
Hindi bhas uloiloli aikunk melltta karonn zaite Bharotantle bhaile lok
hanga pavleat.

Goeant somorpiloleo porbo Natal, Paskam, Chovoth, Novem Vorsa Dis,
Xigmo ani Karnaval. 1960 vorsa thavn Xigmo ani Karnaval porbo ganvanim
pavleat ani halinch hea porbank bhonvddekar uddi ghaltat. Heo porbo
thodde dis choltat ani tantunt partteo ani nach zatat.

Ostompte Inglix kantaram Goeant chodd lokak avoddtat. Paromporik
Konknni lokgitank tachea uprant zago melltta. Manddo, hem paromporik
Goenchem songit zacho 19ve xekddeant oromb zalolo to kherit porbank
gailolo ani nachlolo dista.Goeant contrance songitui fankivont zanvk
pavlam.

Xit ani nustea koddi Goenchem mukhel jevonn. Goem aplea veg-vegllea
nustea pratam khatir famad zalam. Narl ani narlachem tel Goenchea
randpant vapuddpant ieta ani tantunt mirsango, kallim miriam, mosalo
ani vinagr vapddun veglloch suvad ieta. Dukra masache prat zoxem
vindalu, xakuti ani sorpotel Katolkanchea choddxea porbank randtat.
Tantiacher adarloli girest bhou patllicho prat zaka bebinca mhonnntat
tem Natalank chodd avddichem. Chodd nanvlovik soreachem piop fenni
Kazu fenni kazuchem foll fugovn kortat ani maddanchi fenni maddanche
surechi kaddttat.

Goeant don sonvsarik daizache zage asat. Bom Jezuchi Bazilika ani
thodde nemlole Konvent.Basilikent, Sant Francisacheo reliko asat zaka
zaitech Katolk bhavarti aplo askari sant mandtat.Dor doskak, tachi
kudd sokla haddun porje khatir puzpak ani pollovpak dovortat,.Osli
ghoddnni nimmnni 2004 vorsa ghoddl. Vhoddle kabizadachea zageancher
Goem-Purtugez modichi vastuxilpkola pollonvk melltta.

Goeant zaite kodden Bharoti-Purtugez modichea vastuxilpkolen bandlolim
ghoram asat zorui kaim ganvanim tanchi got titli bori na. Fontainhas,
Ponnje ek sounskrutik zago tharaila ani to ek jivo jivitacho
songrahloi koso vapuddtat ani zoim Goenchi jivit, vastuxilpkola ani
sounskruti nodrek ieta. Purtugeza kallcho probhav kaim Goenchea
devllanim dista chodd korun Mongexi devllant.Punn 1961 vorsa uprant
kaim oslim devllam moddun Bharti pod'dotin bandleant.

Goem futtbol khellak chodd korun Moddganv xar chodd lovkik. Hangasor
mukhel khella moidan asa jem Fatorda urta. Futtbol ganvchea xetanim
pavs na ten'na ani rovop na ten'na khell'llolo dista. He khell chodd
doria degechea ganvanim khell'llolo pollonvk melltta. Choddxe vhoddle
National Football League pongodd zoxe Vasco, Sallganvkar, Dempo,
Sporting Clube de Goa, Fransa Pax, Churchill Brothers hangache.

Halinchea doxkanim Kriketticho probhav bhou promanant dista ani hachem
karonn taka raxttrik TV palov dita. Hacho porinnam Brittix rajea
kodden soirigot naslolea Dokxinn Asiecher zala.

Rajeachem ekuch khellachem moll Fatorda Stadium zavn asa jem Moddganv
asa.Hea mollacher ontoraxttrik futtbol toxench krikettui zata. Hoki
khell tisrea zagear urta.Goem hokiche fixealkaieche paromporik kott
aslem jem halinchea kallar dilovlam.

Sorkar ani Rajkaronn:

Panjim vo adim Purtugez kallar Pangim mhonn vollkhololem taka Goenkar
aple bhaxent Ponnji mhonnttat ani tem Goenchea proxasonnachi rajdhani
zavn asa ji Mandovi nodichea dhodder urta. Goenchi Vidhan rajdhani
Porvorim urta zoim Goenchi Vidhan Sobha bhorta ji Mandovi nodichea
poltoddi asa.Punn rajeachi niasobhechi rajdhani Mumboi (adlem Bombay
ani Goenchea bhair) asa ji Mumboichea Mha Niasobhe khala asa.Ticho ek
bhag Ponnje asa. Goeank, Bharotachea don sodnachea Sonsodent, Lok
Sobhecheo don boska ani Raj sobhechi ek boska asat. Goenchea ek
sodnache vidhan sobhent 40 vangddeanchi vidhan sobha asa zacho mukheli
Mukhel Montri zaka proxasok boll asa. Raj choloitolo sorkar chodd
boska melloilo pokx vo aghaddicho asta. Bhoumot aslolo pokx vo aghaddi
sorkar choloita. Rajpalak Raxttrpoti nemta. Rajpalachi bhumika chodd
dobhajeachi punn ken'naim sorkar konnem korcho vo vidhan sobha sthogit
korchi ten'na tachi bhumika chodd nirnnaiok zavn asa zoxem fattim
ghoddlam.Pondra vorsam modem 1990 tem 2005 tis vorsam sthir sorkar
aslea uprant, Rajpalan vidhan sobha virgoili ani Raxttrpoti rajvott
ghoxit keli. Jun 2005 pott nivoddnukent venchnnuko zaleleo.thoim
panchantle tin zage Kongres pokx jikhlo ani sodrer ailo. Goeant,
Kongres ani BJP he don vhodd pokx. Her pokxanchim nanvam UGDP, NCP,
MGP zo khub porno ani zo aple paromporik venchnnuk mandd harounk
pavla. Her Bharotachea prantanim protek dhormank Brittix kaide lagu
keleat toxem hanga disonam, Purtugez samaneo kaido zo Napolean
kaideancher adarit asa to sorkaran Goeant sambhall'lla.

Akaxvanni

Goeant, adim Emissora de Goa mhonn ek bollixtt reddio sttexon aslem
jem Purtugezanchea kallar ganvkar vhodd chit divn aikotale. Purtugez
sot'tea somptoch hem sttexon All India Radio khal bodol'lem. AIR ekuch
radio vahini ji FM ani AM vitraita. Ponnje, Altinho studio asa ani
ttransmittor Bambole 5 kilometr ontracher asa. Bambole bollixtt
ttransmittor asa zo porki bhasanche kariakrom pordesant vitraita.
Hachea xivai FM channel Rainbow FM ui Akaxvanni kodden asa. 2006
survek FM vitravnni ordem hor tem ak'kho dis aslem. St Xavier kolejin
thoddea bollachem FM radio station sthapunk apli ievzonn jahir kelea
zaka porvangi mell'llea. Hem Febrer 2006 vorsa suru zavpachem punn
atam huxir zala.

Khobrepotram ani Masikam

Ganvchea vortmanpotram porgottnent, Inglix bhaxeche Herald potr
Goenchem soglea von pornem chalu aslolem jem 1983 poriant Purtugezint
aslem zaka O Heraldo mhonnttale punn tem atam Inglixin uzvaddaitat,
jivall punn dhakttem Gomantak Times, ani Goenchean uzvaddailolem
poilem Inglix disallem The Navhind Times.Hanche xivai The Times of
India, ani Indian Express Mumboi ani Bengllurchean hanga ietat.

Sorkari maniotai aslolim potram Navhind Times, Herald, Gomantak Times
(Inglixin) Gomantak, Tarun Bharat, Navprabha, Pudhari, Goa Times,
Sanatan Prabhat, Gova Dhoot (soglim Moratthi) hancho aspav asa. Hachea
xivai Sunaparant Devnagri Konknnintlean bhair sorta. Him soglim
disallim potram. Gomantak eka kallar nanvlovkik Goenchem dispotr aslem
zaka Tarun Bharotan sokla uddoilem. Halinch Gova Dhoot chodd famad
disallem zanvk pavlam.

Bhailim disallim, Goeant dusrea zagear thavn pavtat tantunt Kesari,
Times of India, Maharashtra Times, Navashakti adi hancho aspav asa.
Don mukhel khobram sounstha asat teo Press Trust of India ani United
News of India.

Her porgottneo Goa Today (Inglix mhoineallem), Goan Observer (Inglix
satollem), Vavraddeancho Ixtt (Romi Konknni satollem), Goa Messenger,
Gulab (Konknni mhoineallim) Bimb (Devnagri Konknni mhoineallem)
Harbour Times ani Digital Goa.

Durdorxonn

Goeant Bhartantleo asloleo sogleo TV vahinneo distat. Heo vahini chodd
kebolantlean mellttat ani bhitorlean zageanim upgirea vorvim pollounk
mellttat. Durdorxonn ji raxttrik vahini asa tacheo don bhuim-vahineo
asat, Goeant soglleo keboll vahini asat zanchi nanvam MTV,ESPN, Fox,
Zee TV,ZEE Marathi, HBO, Star Plus, Star Movie, BBC, CNN, Tensport,
AXN, Star World, Star News, Sony, Set Max, SAB, Sahara One, Sahara
News, Discovery , National Geographic,Animal Planet, adi. Elektronik
madhiom zantunt thollave kamgar asat teo ETC, ANI, Sahara, NDTV,
sthanik kebol khobram vahini zoxim Goa 365 (Inglix), Goa Newsline ani
Goa Plus (donui Konknni).

Telekom

Mukhel telekom seva Reliance Infocomm, Tata, Indicom, BPL BSNL, Hutch,
Airtel ani Idea

Xikxonn

Dor ganvanim ekvottlole taluke asat ani dor eka ganvant sorkaran
choloiloleo xalla asat. Punn ganvkar choddxe khasgi malkecheo xalla
posond kortat karonn teo chodd sovloti

ditat. Sogleo xalla Sorkarachea SSC Boarda khala ietat zancho
obheaskrom Sorkarachem Xikxonn Khatem toiar korta. Thoddeo xalla ICSE
Board choloitat.Chodd xikpi Goeant aplem xikop Inglix madheomant
kortat. Prathmik xallo chodd Konknnintlean choltat (khasgi punn
sorkari adara khal). Bharotantlea her zageam bhaxen, thollavea
bhaxenchea xallanche ankdde unnem zait distat karonn xikpi Inglix
madheom posond kortat. Ek bori Inglix madheomachi xalla Moddganvchi
Ignatius

Loyola High School ji 19vea xekddenant xikxit Moddganvkaram khatir
survat kel'li punn ganvkarache vaddik lagun oslem arokxonn atam kaddun
uddoilam.

Dha vorsanchea xallechea kalla uprant, xikpi Junior kolejint proves
kortat ani vinean, kola, kaido vo ud'deg dhondo xastr apnnaitat.
Thodde tin vorsanch diploma kortat. Don vorsanchea kolejicho kurs
kortoch vevsaik podvi ghetat.Goem videapitth ekuch Goenchem videapitth
jem Tallganv urta ani sogleo koleji tachea asrea khal asat. Goeant tin
iznerki koleji ani ek voizuki kolej asat. The Goa Enginnering kolej
ani Goa Medical kolej sorkar choloita ani don iznerki koleji khasgi
malkecheo. Halinchea kallar Vernechi Padri Conceicao College of
Enginneroing ek bori kolej zavn asa. Vokhdam xastr, vastuxilpkar anid
dant-voizuki kolejui her koljim vangdda distat.

Goeant kolejink khub magnni aslolean thoddeank xikxonna khatir Goeam
bhair vechem poddtta. Doriantli iznerki, hotel karbhar ani randop
henvui Goeant xikoitat.Goenchem ekmev vesai karbhar xikovpi xalla Goa
Institute of Management asa ji svotontr asun 1993 vorsa Pri.Romulado
D'Souza hannim sthaplea.

Thoddeam xallanim Purtugez bhas tisri bhas mhonn xikoitat.Goem
videapitth Purtugez bhaxent podvidhor ani Master podveo bhettoita.
--
--------------------------------------------------------------------------
Frederick Noronha http://fn.goa-india.org 9822122436 +91-832-240-9490
http://fredericknoronha.wordpress.com http://www.flickr.com/photos/fn-goa/

1 comment: